Zabrzańskie Klasyki Nocą 9 już 13 kwietnia! Tym razem parada będzie prowadzić śladem zabrzańskich wież! Wszak Zabrze to Miasto Ceglanych Wież! Prezentujemy więc kolejne obiekty, które zobaczycie‼️
Pierwszą wieżę, którą zobaczycie, będzie obiekt dawnej wędzarni przy ul. Szczęść Boże. Co prawda nie przejedziecie tuż obok niej, ale na samym początku będzie doskonale widoczna. Wybudowano ją podczas rozbudowy „Städtischer Schlachthof” (rzeźni miejskiej). Po likwidacji Zakładów Mięsnych „Maćko” wieża, jeden z najbardziej charakterystycznych budynków Zabrza, oczekuje na kolejną inwestycję.
Fot. Fotopolska.eu
Kolejna wieża, to wieża ciśnieniowo-kominowa na terenie szpitala przy ul. 3 Maja. W ramach całego kompleksu szpitalnego, który dziś rozciąga się pomiędzy ulicami 3 Maja, Buchenwaldczyków, Zygmunta Krasińskiego i Bohaterów Warszawskich, zbudowano wtedy zespół kotłowni i maszynowni, z centralą elektryczną, pralnią, kuchnią oraz wieżą – ciśnień i kominową. Wieża ciśnień dominuje nad zabudowaniami szpitalnymi. Wymurowana jest z cegły, ale obudowie zbiornika nadano wygląd tak zwanego muru pruskiego. Niezwykły kształt obudowy nawiązuje do sztuki secesyjnej. Co ciekawe, w środku wieży konstruktorzy umieścili komin, odprowadzający spaliny z kotłowni. To rozwiązanie możemy też zobaczyć w Chorzowie, na terenie tamtejszego dawnego szpitala Spółki Brackiej. Obecnie zabrska wieża ciśnień i kominowa wznosi się w obrębie Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1 im. prof. Stanisława Szyszki.
Tekst: slaskie.travel.eu; fot. wiki
Kawałek dalej dojrzycie wieżę kościoła pw. św. Anny w Zabrzu przy ul. 3 Maja. Wzniesiony w latach 1897-1900 (konsekrowany 10 października 1900 r.). Zaprojektowany w stylu neoromańskim z elementami neogotyku przez radcę budowlanego Blau’a z Bytomia oraz architekta Stahl’a. W 1945 roku uszkodzony. Kościół na planie krzyża łacińskiego, halowy, trójnawowy z transeptem, kryty dachem dwuspadowym. Na osi fasady wieża z dzwonnicą (dzwony Anna, Leon, Jerzy, Henryk) i zegarem. Elewacje z cegły klinkierowej dekorowane ornamentami ceglanymi i detalami kamieniarskimi. Charakterystyczne dla architektury kościoła są duże, zamknięte półkoliście okna z witrażami przedstawiającymi postaci świętych, a także empory naw bocznych i ramion transeptu. We wnętrzu oryginalne wyposażenie m.in. z ołtarzem św. Anny, kazalnicą, marmurowymi balaskami oraz 47-głosowe organy z 1900 r. firmy Schlag&Söhne ze Świdnicy.
Foto i tekst wikipedia
Kolejny obiekt nie będzie ceglany, choć obiekt ma bardzo ładne budynku nadszybia właśnie z tego materiału. To wieża szybowa Kopalni Guido. Teraz to obiekt turystyczny, ale wcześniej była to kopalnia węgla kamiennego, eksploatacja od 1871 do 1928 roku, od około 1887 roku część kopalni Delbrück, po 1945 roku część kopalni Makoszowy, od 1 lipca 1967 roku część wyrobisk przeznaczona na Kopalnię Doświadczalną Węgla Kamiennego M-300, którą postawiono w stan likwidacji 1 lipca 1996 roku) w Zabrzu, wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego.
Kolejnym obiektem będzie bodaj najbardziej rozpoznawalna wieża ciśnień w Zabrzu! Wieża została zaprojektowana przez architekta Augusta Kinda oraz radcę budowlanego Friedricha Loose. Obiekt nie ma odpowiednika na obszarze Polski. Wieża o wysokości 46 m, której zasadniczą konstrukcję stanowi 8 filarów na ośmioboku foremnym oraz filar centralny. Zbiornik przykryty dachem mansardowym, zwieńczonym latarnią. W partii dolnej trzy kondygnacje użytkowe mieszczące pierwotnie biura oraz mieszkania. W 2018 roku ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014–2020 Działanie 10.3. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych Poddziałanie 10.3.1. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych – ZIT Zabrze otrzymało środki na rewitalizację wieży.
Po lewej stronie zobaczycie kolejny, doskonale znany z naszych poprzednich imprez, obiekt! Aktualnie Sztolnia Królowa Luiza, a wcześniej… Kopalnia Królowa Luiza (1791-1998). Na terenie założonej w 1791 r. kopalni węgla kamiennego, w jego skład wchodzą m.in. dawne wyrobiska Königin Luise Grube (Po II wojnie światowej i po zmianie państwowości Zabrza nazwano „Luizę” KWK „Zabrze”), współczesne chodniki i komory kopalni „Zabrze”. Obejmuje obiekty wzniesione w drugiej połowie XIX w. m.in. budynek maszynowni i nadszybia byłego szybu Carnall. Został udostępniony publiczności w grudniu 1993 r.
Ten obiekt miniecie dwukrotnie. Za pierwszym razem zwróćcie uwagę na piękną zabudowę kotłów elektrociepłowni, za drugim – imponujący komin, sięgający 200 metrów! Początki elektrowni to budowa przez firmę AEG rozpoczęta w 1896, od 1900 własność spółki Schlesische Elektrizitäts und Gas Aktien Gesellschaft. Znacjonalizowana po wojnie, od 1 lipca 1990 jako przedsiębiorstwo państwowe Elektrownia Zabrze. 9 listopada 1993 przekształcono przedsiębiorstwo państwowe Elektrownia Zabrze z siedzibą w Zabrzu w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa o nazwie Elektrociepłownia Zabrze Spółka Akcyjna.
W dniu 24 listopada 2010 r. Fortum Power and Heat Polska podpisało z Ministrem Skarbu Państwa umowę kupna 85 proc. akcji spółki Elektrociepłownia Zabrze oraz 85 proc. akcji spółki Zespół Elektrociepłowni Bytom. Całkowita wartość transakcji wyniosła ponad 82 mln zł.
Czas na kolejny imponujący kościół. Będzie to kościół pw. św. Franciszka w Zabrzu, który wzniesiono w latach 1884-1885, prawdopodobnie według projektu Paula Jackischa w stylu neogotyckim, wpisany do wojewódzkiej ewidencji zabytków. Kościół został konsekrowany 6 maja 1886 roku przez kardynała Georga Koppa. Odnowiony w roku 1948. Obiekt na planie krzyża łacińskiego, trzynawowy, halowy. Przekryty dachami dwuspadowymi. Na osi fasady wieża z dzwonnicą i zegarem. Umieszczenie zegara w wieży powierzono mistrzowi Sigmundowi w 1896 roku. We wnętrzu wieży zamocowano pierwotnie trzy dzwony. Nosiły one imiona: św. Franciszek z Asyżu, św. Barbara i św. Benedykt Józef Labre (patron ubogich). Od zachodu kościół ozdabia czworoboczna, wysunięta wieża, zwieńczona iglicą, przy której od południa znajduje się ośmioboczna wieżyczka. Nad zakrystiami kościół dopełniają otwarte empory, które również budziły wiele zastrzeżeń w projekcie, a od zachodu nawę zamyka chór muzyczny.
Na ul. Hagera zobaczycie Kopalnię Węgla Kamiennego Ludwik. (do 1945 roku niem. Ludwigsglück) – zlikwidowana kopalnia węgla kamiennego w Zabrzu-Biskupicach, która działała jako samodzielny zakład od 1873 do 1 kwietnia 1978 roku. 26 lutego i 9 marca 1852 roku nadano pole górnicze pod przyszłą kopalnię. Właścicielami pola byli m.in. Gustav Heinrich von Ruffer, czy parafia w Biskupicach. Schlesische AG für Bergbau und Zinkhüttenbetrieb odkupiła 92 kuksy od tychże właścicieli w latach 1854–1857[3]. Te z kolei odkupił Albert Borsig (syn Augusta) w 1867 roku. Kopalnia została uruchomiona w 1872 roku, była eksploatowana regularnie od 1873 roku. 30 kuksów pozostało w posiadaniu Donnersmarckhütte, przez co pole kopalni zostało podzielone pomiędzy Donnersmarckhütte a Zakłady Borsiga. W 1920 roku właścicielem zakładu została spółka akcyjna Borsigwerk.
Kopalnia dysponowała około 1928 roku czterema szybami: wydobywczo-zjazdowym Conrad (początkowo Guido, późniejszy Tadeusz) i wydobywczym Ernst (na cześć Conrada i Ernsta von Borsigów, późniejszy Erazm), wentylacyjno-podsadzkowym Anna i Wetter (wentylacyjnym).
Od 1932 roku kopalnia została wydzierżawiona przedsiębiorstwu Borsig-Kokswerke AG. Do 1945 roku kopalnia nosiła nazwę Ludwigsglück (pol. Szczęście Ludwika), następnie Ludwik. Po nacjonalizacji należała do Zabrzańskiego Zjednoczenia Przemysłu Węglowego od 1945 roku. 1 kwietnia 1958 została połączona z kopalnią Concordia pod wspólną nazwą Ludwik-Concordia, z uwagi na częściowo wyczerpane złoża kopalni Concordia.
Po zakończeniu wydobycia i likwidacji kopalni po 1980 roku, jej zabudowania zostały odkupione przez Przedsiębiorstwo Górnicze Demex, które podjęło się rewitalizacji części obiektów.
Wreszcie jednym z ostatnich obiektów na trasie będzie ciekawy Kościół św. Terest od Dzieciątka Jezus. To rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Zabrze-Mikulczyce diecezji gliwickiej. Znajduje się w zabrzańskiej dzielnicy Mikulczyce.
Prace budowlane zostały rozpoczęte w 1932 roku, i za patronkę została obrana św. Teresa od Dzieciątka Jezus. Projektantem świątyni był bytomski architekt Theodor Ehl, który jednocześnie był kierownikiem prac budowlanych. Świątynia została wzniesiona w bardzo krótkim czasie. W dniu 3 października 1932 roku zostały rozpoczęte wykopy, w dniu 21 maja 1933 roku został wmurowany kamień węgielny, natomiast już w dniu 17 września 1933 roku kardynał Adolf Bertram z Wrocławia uroczyście poświęcił kościół.
W 1976 roku została przeprowadzona gruntowna renowacja kościoła. W latach 1979–1982 w świątyni zostały zamontowane 36-głosowe organy. W latach 2002–2005 został przeprowadzony kapitalny remont świątyni według projektu Jana Rabieja. Nowy ołtarz będący centrum kościoła został poświęcony w dniu 2 października 2005 roku przez biskupa Gerarda Kusza.